ورزش بعد از تعویض مفصل زانو چه اهمیتی دارد و چه نوع تمریناتی بعد از این جراحی توصیه می‌شود؟ بسیاری از بیماران پس از جراحی نگران این هستند که چه تمریناتی برایشان مناسب است و چگونه می‌توانند از آسیب یا فشار اضافی جلوگیری کنند. انتخاب ورزش‌های صحیح و انجام آنها تحت نظر پزشک و فیزیوتراپیست می‌تواند به تقویت عضلات اطراف زانو و کاهش درد کمک کند. در این مطلب به تمرینات ورزشی مناسب بعد از عمل تعویض مفصل زانو می‌پردازیم.
تاثیرات ورزش بعد از تعویض مفصل زانو
انجام تمرینات مناسب باعث تقویت عضلات اطراف زانو شده و از تحلیل رفتن آنها جلوگیری می‌کند. همچنین، ورزش به بهبود انعطاف پذیری مفصل و کاهش خشکی کمک می‌کند. علاوه بر این، فعالیت بدنی منظم می‌تواند گردش خون را بهبود ببخشد و از ایجاد لخته‌های خونی در پاها که یکی از عوارض شایع بعد از جراحی تعویض مفصل زانو است، پیشگیری کند.
از دیگر مزایای ورزش می‌توان به کاهش درد، بهبود تعادل و کاهش خطر زمین خوردن اشاره کرد. تمرینات سبک مانند پیاده‌روی، حرکات کششی و ورزش‌های آبی فشار کمتری به مفصل جدید وارد کرده و روند بهبودی را تسریع می‌کنند. بااین‌حال، انتخاب نوع ورزش و شدت آن باید تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست باشد تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
انواع ورزش بعد از تعویض مفصل زانو
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، ورزش‌های مناسب نقش کلیدی در بازگشت قدرت، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد بعد از تعویض مفصل زانو دارند. اما نوع و شدت ورزشها باید تدریجی و تحت نظر پزشک باشد. در ادامه انواع ورزش‌های مناسب را بررسی می‌کنیم:
| نوع ورزش | توضیحات | زمان مناسب پس از جراحی |
|---|---|---|
| تمرینات کششی | شامل کشش عضلات ران، همسترینگ و ساق پا | از هفته اول |
| تمرینات تقویتی | مانند انقباض ایزومتریک عضلات چهارسر ران و همسترینگ | از هفته اول |
| تمرینات دامنه حرکتی | خم و صاف کردن زانو برای بهبود انعطاف‌پذیری | از هفته اول |
| پیاده‌روی | راه رفتن با عصا یا واکر، سپس بدون کمک | از هفته دوم |
| دوچرخه ثابت | کمک به تقویت عضلات و بهبود حرکت زانو | از هفته چهارم |
| شنا و آب‌درمانی | کاهش فشار روی مفصل و تقویت عضلات | از هفته ششم |
| یوگا و حرکات تعادلی | کمک به حفظ تعادل و انعطاف‌پذیری | پس از ماه سوم |
| تمرینات مقاومتی با کش | تقویت عضلات اطراف زانو بدون فشار زیاد | پس از ماه سوم |
از کدام ورزشها بعد از تعویض مفصل زانو باید اجتناب کرد؟
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، برخی از ورزشها و فعالیت‌ها ممکن است فشار زیادی به مفصل جدید وارد کنند و باعث آسیب یا کاهش عمر پروتز شوند. به همین دلیل، توصیه می‌شود از انجام ورزش‌های زیر اجتناب کنید:
1. ورزش‌های پرفشار و پرتحرک
- دویدن: فشار زیادی به مفصل زانو وارد کرده و می‌تواند باعث ساییدگی سریع‌تر پروتز شود.
- پرش و طناب زدن: حرکات پرشی می‌توانند به مفصل زانو شوک وارد کنند.
- بسکتبال و والیبال: این ورزشها شامل پرش‌های مکرر و تغییرات سریع جهت حرکت هستند که می‌توانند به زانو فشار بیاورند.
2. ورزش‌های برخوردی و رقابتی
- فوتبال و راگبی: احتمال ضربه مستقیم به زانو زیاد است.
- تنیس و بدمینتون: شامل تغییر جهت‌های ناگهانی هستند که می‌توانند به زانو آسیب بزنند.
- ورزش‌های رزمی: مانند کاراته، تکواندو و جودو که شامل ضربات مستقیم و حرکات چرخشی شدید هستند.
3. ورزش‌های دارای فشار چرخشی یا وزن زیاد
- اسکوات سنگین و لیفت وزنه: تحمل وزن زیاد روی زانو می‌تواند به مفصل آسیب برساند.
- اسکی روی زمین و روی یخ: حرکات چرخشی ناگهانی ممکن است به زانو فشار بیاورند.
بهترین زمان شروع ورزش بعد از تعویض مفصل زانو چه زمانی است؟
شروع ورزش بعد از تعویض مفصل زانو به روند بهبودی فرد و توصیه پزشک بستگی دارد، اما معمولاً بیماران می‌توانند از هفته‌های اول با تمرینات سبک و کنترل‌شده مانند حرکات کششی و تقویتی ملایم آغاز کنند. در ماه دوم و سوم، تمریناتی مانند پیاده‌روی روی سطح صاف، دوچرخه‌سواری ثابت و تمرینات آبی پیشنهاد می‌شود. با این حال، بازگشت به ورزش‌های پرتحرک‌تر مانند کوهنوردی یا بدنسازی سبک معمولاً به 6 ماه تا یک سال زمان نیاز دارد. مهم است که هرگونه فعالیت ورزشی تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست انجام شود تا از آسیب به مفصل جدید جلوگیری گردد.
سخن آخر
ورزش بعد از تعویض مفصل زانو نقش مهمی در افزایش استحکام عضلات اطراف زانو دارد، اما انتخاب نوع ورزش بسیار مهم است. تمرینات کم فشار مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری ثابت می‌توانند به برگشت عملکرد مفصل کمک کنند، در حالی که از ورزش‌های پرفشار و پرتحرک باید اجتناب شوند. رعایت توصیه‌های پزشک و فیزیوتراپیست، انجام تمرینات مناسب و پرهیز از فعالیت‌های سنگین می‌تواند به افزایش طول عمر مفصل جدید کمک کند.
