درمان افتادگی شانه زیر نظر پزشک متخصص و به صورت کاملا اصولی باید انجام شود. اافتادگی شانه یا قوز، نوعی ناهنجاری اسکلتی – عضلانی است که باعث جلو و پایین آمدن شانه‌ها و ایجاد انحنای غیرطبیعی در قسمت بالایی کمر می‌شود. خوشبختانه با پیشرفت علم و تکنولوژی روش‌های درمانی متنوعی مانند حرکات اصلاحی، استفاده از ابزارهای کمکی و در موارد شدید، جراحی وجود دارد که می‌تواند این مشکل را برطرف کند.
درمان زودهنگام، به‌ویژه قبل از 17 سالگی، نتایج بهتری دارد، اما در بزرگسالان نیز امکان اصلاح این عارضه با روش‌های غیرجراحی فراهم است. در این مطلب تمامی روش‌های درمانی را بررسی می‌کنیم.
آیا درمان افتادگی شانه قطعی است؟
درمان افتادگی شانه به عوامل متعددی از جمله شدت عارضه، سن بیمار، میزان همکاری او در انجام تمرینات اصلاحی و روش درمانی انتخاب‌شده بستگی دارد. در موارد خفیف تا متوسط، با حرکات اصلاحی، اصلاح سبک زندگی و استفاده از ابزارهای کمکی، می‌توان وضعیت شانه‌ها را تا حد زیادی بهبود بخشید و از پیشرفت ناهنجاری جلوگیری کرد.
اگر درمان در دوران کودکی یا نوجوانی آغاز شود، احتمال اصلاح کامل بسیار بالاتر است. اما در موارد شدید یا دیرهنگام، ممکن است تنها کاهش علائم و بهبود نسبی حاصل شود و در برخی شرایط نیاز به جراحی باشد.
راه های درمان افتادگی شانه
افتادگی شانه معمولا به دلیل ضعف عضلات، ناهنجاری‌های اسکلتی یا سبک زندگی نادرست ایجاد می‌شود. روش‌های درمانی متعددی برای بهبود این عارضه وجود دارد که در ادامه، هر یک از این روش‌ها را توضیح می‌دهیم:
✅ اصلاح وضعیت بدن
رعایت حالت صحیح بدن هنگام ایستادن، نشستن و راه رفتن نقش مهمی در پیشگیری و درمان افتادگی شانه دارد. صاف نگه‌داشتن ستون فقرات، عقب بردن شانه‌ها و استفاده از تجهیزات ارگونومیک مانند صندلی مناسب و میز با ارتفاع استاندارد، به بهبود وضعیت شانه کمک می‌کند.
✅ تمرینات کششی و تقویتی
حرکات کششی به کاهش تنش عضلانی کمک کرده و تمرینات تقویتی موجب استحکام عضلات پشت و شانه می‌شوند. تمریناتی برای تقویت عضلات شانه مانند کشش دیواری، حرکت Y و T با وزنه سبک و استفاده از کش مقاومتی، تأثیر بسزایی در اصلاح افتادگی شانه دارند.
✅ فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به‌عنوان یک روش مؤثر، با تمرینات تخصصی و دستگاه‌های درمانی، موجب بهبود دامنه حرکتی و تقویت عضلات ضعیف شده می‌شود. فیزیوتراپیست‌ها با بررسی وضعیت بیمار، برنامه‌ای متناسب برای اصلاح ناهنجاری ارائه می‌دهند.
✅ الکتروتراپی در فیزیوتراپی
الکتروتراپی در حقیقت یک روش درمانی فیزیوتراپی است که طی آن به کمک جریان‌های الکتریکی جریان خون در شانه‌ها افزایش یافته و عضلات تحریک می‌شوند. این وقایع سبب می‌گردد که به تدریج افتادگی شانه‌ها درمان شود. الکتروتراپی روشی موثر جهت بهبود حالت عضلات، تقویت عضلات شانه و افزایش انعطاف‌پذیری خواهد بود. همچنین این روش درمانی می‌تواند موجب کاهش درد و التهاب بیماران در ناحیه شانه شود. معمولا متخصص ارتوپدی برای افتادگی شانه این روش را به بیماران توصیه می‌کند.
✅ ماساژ درمانی و تکنیک‌های رهاسازی عضلانی
ماساژ باعث افزایش گردش خون و کاهش تنش عضلات شانه می‌شود. روش‌هایی مانند ماساژ عمقی بافتی و تراپی میوفاسیال، به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش ناهنجاری‌های شانه کمک می‌کنند.
✅ استفاده از ابزارهای کمکی
بریس‌های طبی و نوارهای مخصوص اصلاح وضعیت، شانه‌ها را در موقعیت صحیح نگه داشته و از افتادگی بیشتر جلوگیری می‌کنند. این ابزارها برای افرادی که ساعات طولانی پشت میز کار می‌کنند، مفید هستند.
✅ تمرینات یوگا و پیلاتس
یوگا و پیلاتس با تقویت عضلات عمقی بدن و افزایش انعطاف‌پذیری، تاثیر مثبتی بر درمان افتادگی شانه دارند. حرکاتی مانند(حالت کوه) Mountain Pose و Downward Dog (سگ رو به پایین) در یوگا و تمرینات پیلاتس که بر عضلات مرکزی تمرکز دارند، به بهبود وضعیت شانه کمک می‌کنند.
✅ تغییر سبک زندگی
کاهش زمان استفاده از گوشی و کامپیوتر در حالت خمیده، داشتن استراحت‌های کوتاه در طول روز و پرهیز از حمل کیف‌های سنگین بر یک شانه، از عوامل مهم در پیشگیری و درمان افتادگی شانه هستند. رعایت اصول ارگونومی در محیط کار و خانه نیز ضروری است.
✅ مداخله پزشکی در موارد شدید
اگر روش‌های غیرتهاجمی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است از تزریقات ضدالتهابی یا در نهایت، جراحی برای اصلاح افتادگی شانه استفاده کند. این روش‌ها معمولاً در موارد حاد یا در صورت وجود درد و محدودیت شدید حرکتی توصیه می‌شوند.
جراحی برای درمان شانه افتاده
در صورتی که افتادگی شانه‌ها شدید باشد پزشک انجام جراحی را پیشنهاد می‌کند. همچنین در صورتی که سایر روش‌های درمانی نتوانند به بهبود این اختلال کمک کنند و یا ناهنجاری‌های ساختاری به اصلاح احتیاج داشته باشند انجام جراحی توصیه خواهد شد. گزینه‌های جراحی شامل روش‌هایی جهت تنظیم مجدد مفاصل شانه و ساختارهای مربوط به آن و همچنین خارج نمودن بخشی از بافت‌های نرم این عضو از بدن می‌شود.
عمل جراحی در بزرگسالان یا نوجوانان با هدف بازگرداندن عملکرد و آناتومی طبیعی بدن صورت می‌گیرد که خود شامل دو روش جراحی بسته و باز می‌شود. در روش جراحی باز همانند سایر جراحی‌ها لازم است که پزشک قسمت آسیب دیده را به طور کامل باز کند. در روش جراحی بسته پزشک از یک دوربین استفاده می‌کند و آن را درون مفصل می‌فرستد و در نهایت به کمک تصاویر ارسال شده توسط دوربین جراحی به بهترین نحو ممکن انجام می‌گردد.
در صورتی که برای درمان شانه افتاده در تهران یک پزشک باتجربه و حاذق را انتخاب کنید درصد موفقیت عمل تا ۹۵ خواهد بود. پزشکان توصیه می‌کنند که تا ۶ ماه بعد از جراحی به تمامی مراقبت‌ها توجه داشته باشید و از انجام فعالیت‌ها و تمرینات سنگین جدا بپرهیزید.
درمان افتادگی شانه در خانه با ورزش
انجام ورزش و تمرینات اصلاحی نقش مهمی در درمان شانه افتاده دارد و می‌تواند به تغییر و بازگشت فرم بدنی شما به حالت طبیعی کمک کند. کافی است که روزی ۱۰ الی ۲۰ دقیقه تمرینات زیر را انجام دهید تا شاهد روند بهبودی شانه‌های خود باشید.
بالا آوردن شانه
این تمرین به حرکت شراگ در بدنسازی شباهت زیادی دارد و با تقویت نمودن عضلات شانه موجب تغییر فرم شانه‌ها خواهد شد. برای انجام این حرکت:
- صاف بایستید و دست‌هایتان را کنار بدن قرار بدهید.
- سپس عضلات شانه خود را منقبض نموده و تا نزدیک گوش‌هایتان بالا بیاورید.
- چند ثانیه در همین حالت باقی بمانید و سپس عضلات خود را رها کنید.
کشش گوش تا شانه
انجام این تمرین سبب می‌گردد که درد یا گرفتگی در ناحیه شانه یا گردن به مرور زمان کمتر شود. برای انجام این ورزش:
- به صورتی بنشینید و یا بایستید که سر و گردن شما در یک جهت قرار بگیرد.
- سعی کنید بدون این که شانه‌هایتان تکان بخورد سرتان را به طرف شانه‌ها خم کنید.
انقباض عضلات کتف
با منقبض نمودن عضلات کتف می‌توانید به تدریج عضلات خود را قوی‌تر کرده و در نهایت به تعادل برسانید. برای انجام این ورزش:
- صاف بایستید و دست‌هایتان را کنار بدنتان بگذارید.
- عضلات کتف و شانه را منقبض کرده و به طرف بالا و پایین حرکت بدهید.
نزدیک کردن استخوان‌های کتف
این تمرین به تقویت عضلات میان‌کتفی کمک می‌کند و باعث بهبود وضعیت شانه‌ها می‌شود. برای انجام این تمرین:
- در مقابل آینه بایستید و بازوهایتان را در کنار بدن قرار دهید.
- آرام باشید و استخوان‌های کتف خود را همزمان به سمت پایین و به هم نزدیک کنید.
- از آینه استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید که شانه‌هایتان هم‌سطح و در وضعیت درست قرار دارند.
- در این حالت 3 تا 5 ثانیه بمانید و سپس استراحت کنید.
2. کشش عضلات ذوزنقه‌ای و گردن
این تمرین به کشش عضلات گردن و شانه‌ها کمک می‌کند و به رفع تنش در این نواحی می‌پردازد. نکات انجام این تمرین:
- این تمرین را می‌توانید در حالت ایستاده یا نشسته انجام دهید.
- برای انجام تمرین برای سمت راست بدن، بازوی راست خود را پشت کمر قرار دهید و گوش چپ خود را به سمت شانه چپ بچرخانید.
- دست چپ خود را بالای سر قرار دهید و به آرامی سر و گوش چپ خود را به سمت شانه چپ بکشید.
- در این حالت 20 تا 30 ثانیه بمانید و سپس استراحت کنید.
- همین تمرین را برای سمت چپ بدن تکرار کنید.
3. تمرین Wall Angels
این تمرین برای تقویت عضلات شانه و اصلاح وضعیت کمر و شانه‌ها مؤثر است. نکات انجام این تمرین:
- صاف بایستید و کمر خود را به دیوار تکیه دهید.
- هر دو آرنج خود را تا 90 درجه خم کنید و آن‌ها را در دو طرف بدن تا ارتفاع شانه بالا بیاورید.
- در حین انجام تمرین، دیوار را پشت خود حس کنید، به ویژه در ناحیه استخوان‌های کتف.
- اکنون بازوهای خود را به سمت بالای سر روی دیوار حرکت دهید تا دستان شما به هم برسند.
- سپس به حالت اولیه بازگردید و این حرکت را چند بار تکرار کنید.
درمان افتادگی شانه چقدر زمان می‌برد؟
مدت زمان لازم برای درمان افتادگی شانه به عوامل مختلفی از جمله شدت ناهنجاری، علت ایجاد آن، روش درمانی انتخابی، میزان همکاری فرد در انجام تمرینات اصلاحی و تغییر سبک زندگی بستگی دارد. در موارد خفیف، اصلاح وضعیت بدن و انجام تمرینات کششی و تقویتی ممکن است طی چند هفته تا چند ماه بهبودی قابل توجهی ایجاد کند.
اما در موارد شدیدتر که نیاز به فیزیوتراپی، استفاده از بریس یا حتی مداخلات پزشکی دارند، روند درمان ممکن است چندین ماه طول بکشد. پیگیری مداوم و رعایت توصیه‌های بهترین متخصص ارتوپد، نقش مهمی در تسریع روند درمان و جلوگیری از عود مجدد این عارضه دارد.
آیا افتادگی شانه بعد از درمان قابل بازگشت است؟
بله، افتادگی شانه ممکن است پس از درمان در برخی موارد بازگردد، به‌ویژه اگر علت اصلی آن برطرف نشود یا سبک زندگی نامناسب ادامه یابد. عواملی مانند ضعف عضلات، وضعیت بدنی نادرست، عدم انجام تمرینات اصلاحی، و نشستن‌های طولانی‌مدت در حالت نامناسب می‌توانند منجر به بازگشت مشکل شوند.
برای جلوگیری از بازگشت افتادگی شانه، توصیه می‌شود پس از درمان، تمرینات کششی و تقویتی به‌طور منظم انجام شود، وضعیت بدن در هنگام نشستن و ایستادن اصلاح گردد و از ابزارهای کمکی در صورت نیاز استفاده شود. همچنین، مراجعه‌های دوره‌ای به پزشک یا فیزیوتراپیست برای ارزیابی وضعیت و پیشگیری از مشکلات مجدد ضروری است.
چه زمانی باید به پزشک برای درمان افتادگی شانه مراجعه کرد؟
در بسیاری از موارد، افتادگی شانه در مراحل خفیف با اصلاح وضعیت بدن و تمرینات مناسب قابل کنترل است. اما در برخی شرایط، مراجعه به پزشک ضروری می‌شود.
- اگر درد گردن، شانه یا پشت مداوم و آزاردهنده باشد.
- در صورتی که حرکت شانه و دست‌ها محدود شده باشد.
- اگر افتادگی شانه باعث تغییر در فرم بدن شود.
- زمانی که ساختار بدن و تعادل عضلات دچار مشکل شود.
- اگر افتادگی شانه بر عملکرد سایر قسمت‌های بدن اثر بگذارد.
در این شرایط، مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان مناسب ضروری است.
اهمیت درمان شانه افتاده
درمان افتادگی شانه در زمان مناسب اهمیت زیادی دارد، زیرا در صورتی که درمان نشود می‌تواند موجب بروز مشکلات گوناگون اسکلتی_عضلانی همچون ناهماهنگی مفاصل، عدم تعادل عضلانی و ناهنجاری‌هایی در وضعیت کلی بدن گردد. بهتر است که شروع درمان این اختلال در سنین پایین و طی دوره کودکی و یا نوجوانی باشد.
از آنجایی که در این دوره بدن کودکان در حال رشد است و برای سازگاری اسکلتی_عضلانی پتانسیل بیشتری دارد، بهترین زمان جهت درمان خواهد بود. برای این که بتوانید در طول دوره درمان خود شاهد بهبودی و دستیابی به بهترین نتایج باشید باید زیر نظر پزشکان متخصص قرار بگیرید تا وضعیت سلامتی شما به صورت منظم ارزیابی شود.
نتیجه گیری
افتادگی شانه یک ناهنجاری بدنی است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و با گذشت زمان شدت یابد. عوامل متعددی نظیر ضعف عضلات، وضعیت بدنی نادرست یا آسیب‌های جسمی می‌توانند در بروز این مشکل تاثیرگذار باشند. بنابراین، مهم است که هرچه زودتر به نشانه‌ها توجه کرده و برای درمان آن اقدام کنید. در این راستا، انجام تمرینات و حرکات مخصوص می‌تواند به پیشگیری و درمان افتادگی شانه کمک کند. با تمرینات هدفمند و مراقبت از وضعیت بدنی، می‌توانید شانه‌های خود را تقویت کرده و از مشکلات بعدی جلوگیری کنید.
