تزریق مفصلی شانه یکی از روش‌های درمانی موثر برای کاهش درد و التهاب در مفصل شانه است که می‌تواند به عنوان یک گزینه غیرجراحی در درمان مشکلات مختلف این مفصل مورد استفاده قرار گیرد. شانه به دلیل ساختار پیچیده‌اش و ارتباط با حرکات مختلف دست، یکی از مفاصل مهم و پرکاربرد بدن به شمار می‌آید.
مشکلات شانه می‌توانند به علت آسیب‌های ورزشی، آرتروز، التهاب تاندون‌ها، یا پارگی‌ها ایجاد شوند و ممکن است سبب درد، محدودیت حرکت و ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه شوند. تزریق مفصلی شانه به منظور کاهش التهاب و تسکین درد، به ویژه در مواردی که روش‌های درمانی دیگر مانند فیزیوتراپی یا داروهای مسکن مؤثر نبوده‌اند، توصیه می‌شود. در این مقاله به بررسی این روش می‌پردازیم.
منظور از تزریق مفصلی شانه چیست؟
منظور از تزریق مفصلی شانه، فرایند وارد کردن دارو یا مواد درمانی به داخل مفصل شانه است. این تزریق‌ها معمولاً به منظور کاهش درد، التهاب یا درمان مشکلات خاص مفصل شانه انجام می‌شوند. مفصل شانه یکی از مفاصل پیچیده و متحرک بدن است که در معرض آسیب‌های مختلفی مانند التهاب تاندون‌ها، آرتروز، یا آسیب‌های ورزشی قرار دارد.
در تزریق مفصلی شانه، معمولاً از داروهای استروئیدی (که خواص ضد التهابی دارند) یا اسید هیالورونیک (که برای روان‌سازی و کاهش درد مفصل کاربرد دارد) استفاده می‌شود. همچنین، در برخی موارد، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا سلول‌های بنیادی به منظور ترمیم بافت آسیب‌دیده و بهبود عملکرد مفصل شانه نیز ممکن است انجام شود.
این روش به ویژه در مواردی که درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای خوراکی یا فیزیوتراپی نتواسته‌اند اثرگذار باشند، به عنوان یک راه‌حل برای کاهش درد و بهبود حرکت مفصل شانه به کار می‌رود.
انواع راه های تزریق داخل مفصلی شانه
تزریق داخل مفصلی شانه می‌تواند به چندین روش مختلف انجام شود، که هر یک بسته به نوع دارو و هدف درمانی متفاوت است. در اینجا انواع رایج راه‌های تزریق داخل مفصلی شانه آورده شده است:
◀ تزریق استروئید (کورتیکواستروئیدها)
این نوع تزریق برای کاهش التهاب و درد در مفصل شانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون یا تریامسینولون به طور مستقیم به داخل مفصل شانه تزریق می‌شوند تا التهاب ناشی از مشکلاتی مانند آرتروز، تاندونیت یا بورسیت کاهش یابد. این روش معمولاً در کاهش درد کوتاه‌مدت مؤثر است.
◀ تزریق اسید هیالورونیک
اسید هیالورونیک یک ماده طبیعی است که در مفاصل به عنوان روان‌کننده عمل می‌کند. تزریق اسید هیالورونیک به مفصل شانه می‌تواند به بهبود حرکت و کاهش درد کمک کند، به ویژه در افرادی که دچار آرتروز یا کمبود این ماده در مفصل هستند. این تزریق معمولاً به عنوان یک درمان کمکی برای افزایش لغزندگی مفصل استفاده می‌شود.
◀ تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
در این روش، از خون خود بیمار برای استخراج پلاسمای غنی از پلاکت استفاده می‌شود. پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد هستند که می‌توانند به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک کنند. این تزریق معمولاً برای درمان آسیب‌های مزمن تاندون‌ها یا سایر بافت‌های نرم شانه، مانند پارگی‌های روتاتور کاف، مفید است.
◀ تزریق سلول‌های بنیادی
در برخی موارد پیشرفته، تزریق سلول‌های بنیادی به داخل مفصل شانه برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود عملکرد مفصل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به ترمیم آسیب‌های مزمن و بهبود کارایی مفصل کمک می‌کند، اما معمولاً نیاز به مطالعات بیشتر و نظارت دقیق‌تر دارد.
◀ تزریق بی‌حسی موضعی
این نوع تزریق معمولاً به منظور تسکین درد فوری و موقت در شانه استفاده می‌شود. داروهای بی‌حسی مانند لیدوکائین به طور موقتی درد شانه را کاهش می‌دهند و اغلب در مواقع تشخیص مشکلات شانه یا قبل از درمان‌های دیگر انجام می‌شود.
مزایای تزریق مفصلی شانه
تزریق مفصلی شانه دارای مزایای متعددی است که در درمان درد و التهاب مفصل شانه مؤثر واقع می‌شود. در اینجا به برخی از مهم‌ترین مزایای این روش درمانی اشاره می‌کنیم:
1. کاهش التهاب و درد
تزریق‌های استروئیدی در شانه به طور خاص برای کاهش التهاب و درد مؤثر هستند. استروئیدها با مهار تولید مواد شیمیایی التهاب‌زا (مانند پروستاگلاندین‌ها) در بدن، به کاهش التهاب در مفصل شانه کمک می‌کنند و در نتیجه درد و سفتی مفصل را کاهش می‌دهند. این امر به ویژه در درمان مشکلاتی مانند آرتروز شانه، التهاب تاندون‌ها (مثل تاندونیت) یا بورسیت شانه مفید است.
2. افزایش دامنه حرکتی مفصل
یکی از اثرات مثبت تزریق داخل مفصلی شانه، افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه است. کاهش التهاب و درد باعث می‌شود که فرد بتواند حرکات شانه را بهتر انجام دهد و در نتیجه کیفیت زندگی و عملکرد روزانه وی بهبود یابد.
3. اثر سریع و کوتاه‌مدت
تزریق‌های استروئیدی می‌توانند در مدت زمان کوتاهی (معمولاً چند روز تا یک هفته) اثرات درمانی خود را نشان دهند. این امر به ویژه در مواقعی که نیاز فوری به تسکین درد و بهبود عملکرد مفصل شانه وجود دارد، یک مزیت محسوب می‌شود.
4. جلوگیری از نیاز به جراحی
در مواردی که روش‌های درمانی غیرجراحی دیگر (مانند داروهای خوراکی یا فیزیوتراپی) اثرگذار نبوده‌اند، تزریق مفصلی شانه می‌تواند به تأخیر انداختن یا حتی جلوگیری از نیاز به جراحی تعویض مفصل شانه کمک کند. این روش می‌تواند به بیمار این امکان را بدهد که بدون نیاز به جراحی به انجام فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد.
5. ترمیم بافت
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا سلول‌های بنیادی به داخل مفصل شانه می‌تواند به ترمیم بافت آسیب‌دیده کمک کند. PRP حاوی فاکتورهای رشد است که به تسریع فرآیند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، مانند تاندون‌ها و رباط‌ها، کمک می‌کند. این روش به ویژه در درمان آسیب‌های مزمن شانه و پارگی‌های جزئی مفصل مفید است.
6. کاهش نیاز به داروهای مسکن خوراکی
یکی از مزایای عمده تزریق مفصلی شانه، کاهش نیاز به مصرف داروهای مسکن خوراکی و ضد التهاب‌های غیر استروئیدی (NSAIDs) است. استفاده طولانی‌مدت از این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی مانند مشکلات گوارشی، کلیوی و قلبی ایجاد کند، اما تزریق‌های مفصلی معمولاً به طور موضعی عمل می‌کنند و این مشکلات را به حداقل می‌رسانند.
تزریق مفصلی شانه چگونه انجام می شود؟
تزریق مفصلی شانه معمولاً در یک محیط پزشکی تحت نظارت بهترین متخصص ارتوپد در تهران انجام می‌شود. ابتدا بیمار در موقعیت راحت قرار می‌گیرد و پوست ناحیه شانه با ضدعفونی‌کننده‌ای مانند بتادین تمیز می‌شود تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
سپس پزشک با استفاده از سوزن نازک، داروی مورد نظر را (مانند استروئید، اسید هیالورونیک، یا پلاسمای غنی از پلاکت) به داخل مفصل شانه یا ناحیه آسیب‌دیده تزریق می‌کند. این تزریق ممکن است تحت راهنمایی تصویربرداری مانند سونوگرافی یا رادیوگرافی انجام شود تا دقت بیشتری در تزریق به ناحیه دقیق آسیب‌دیده حاصل شود.
تزریق معمولاً به مدت چند دقیقه طول می‌کشد و بیشتر بیماران تجربه درد یا ناراحتی کمی دارند. پس از تزریق، بیمار ممکن است برای مدت کوتاهی تحت نظر بهترین متخصص ارتوپد شهرک غرب باشد تا از بروز هرگونه عارضه‌ای جلوگیری شود. این روش نسبتاً کم‌تهاجم است و بسیاری از بیماران می‌توانند به سرعت فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرند.
تزریق داخل مفصلی شانه برای چه افرادی مناسب است؟
تزریق داخل مفصلی شانه برای افرادی مناسب است که از درد و محدودیت حرکت در مفصل شانه رنج می‌برند و درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای مسکن، فیزیوتراپی و استراحت نتوانسته‌اند به بهبود وضعیت آن‌ها کمک کنند. این درمان معمولاً در موارد زیر توصیه می‌شود:
- افرادی که دچار آرتروز شانه هستند و با درد و سفتی مفصل مواجه‌اند، می‌توانند از تزریق‌های استروئیدی یا اسید هیالورونیک برای کاهش التهاب و بهبود حرکت مفصل بهره‌مند شوند.
- در افرادی که دچار التهاب یا آسیب در تاندون‌های شانه، به ویژه تاندون‌های روتاتور کاف هستند، تزریق داخل مفصلی می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- در صورتی که فرد به التهاب بورس‌های شانه (غشاء محافظت‌کننده مفصل) دچار باشد، تزریق استروئید می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
- افرادی که به دلیل آسیب‌های ورزشی یا تصادفات دچار مشکلات شانه مانند پارگی جزئی تاندون‌ها یا رباط‌ها شده‌اند، ممکن است از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا سایر مواد درمانی برای تسریع در بهبود بافت‌های آسیب‌دیده بهره‌مند شوند.
- افرادی که به درد شانه مزمن و مقاوم به درمان‌های دیگر دچار هستند، می‌توانند از تزریق مفصلی برای تسکین درد و بهبود عملکرد مفصل استفاده کنند.
میزان ماندگاری تزریق مفصل شانه چقدر است؟
ماندگاری تزریق مفصلی شانه به نوع دارویی که تزریق می‌شود و وضعیت فردی بیمار بستگی دارد. برای مثال، تزریق استروئید (کورتیکواستروئیدها) معمولاً اثرات کوتاه‌مدتی دارد که می‌تواند بین چند هفته تا چند ماه ادامه یابد. این تزریق‌ها به ویژه برای کاهش التهاب و تسکین درد ناشی از مشکلاتی مانند آرتروز یا تاندونیت شانه مؤثر هستند، اما معمولاً اثرات آن‌ها موقت است و ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد. در حالی که تزریق اسید هیالورونیک که برای بهبود روان‌سازی مفصل و کاهش درد استفاده می‌شود، اثرات آن معمولاً بین 6 ماه تا 1 سال ماندگار است.
از سوی دیگر، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) معمولاً اثرات درمانی آن بین 6 ماه تا 1 سال باقی می‌ماند و به ترمیم بافت‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کند. این روش به ویژه در درمان آسیب‌های مزمن شانه مانند پارگی‌های تاندون مفید است.
همچنین، تزریق سلول‌های بنیادی که به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده شانه کمک می‌کند، معمولاً نتایج بلندمدت‌تری دارد و ممکن است اثرات آن تا یک سال یا بیشتر ادامه یابد. در مجموع، ماندگاری اثرات تزریق‌های مفصلی شانه بستگی به نوع درمان و وضعیت خاص هر بیمار دارد و ممکن است نیاز به تزریق‌های مجدد برای حفظ نتایج مطلوب وجود داشته باشد.
نتیجه‌گیری
در این مقاله، به بررسی کاربردهای تزریق مفصلی شانه و تأثیر آن در درمان مشکلات مختلف شانه پرداخته شد. تزریق مفصلی به عنوان یک روش کم تهاجمی، در درمان بیماری‌های شانه مانند التهاب مفصل، آرتریت، بورسیت و آسیب‌های تاندون‌ها مؤثر شناخته شده است. این روش معمولاً با استفاده از داروهای ضد التهاب و یا کورتیکواستروئیدها برای کاهش درد و التهاب مفصل انجام می‌شود و در بسیاری از موارد منجر به بهبود قابل توجهی در عملکرد شانه و کاهش علائم دردناک می‌گردد.
