آسیب های شانه از جمله مشکلات شایعی هستند که می‌توانند به دلیل عوامل مختلفی مانند فعالیت‌های ورزشی، شغل‌های پرتحرک، یا حتی حرکات نادرست روزمره رخ دهند. ساختار پیچیده شانه که شامل استخوان‌ها، عضلات، تاندون‌ها و لیگامان‌ها می‌شود، آن را مستعد آسیب‌های گوناگون مانند پارگی تاندون، التهاب عضلات، یا حتی دررفتگی می‌کند.
این نوع آسیب‌ها می‌توانند به شدت برتوانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر بگذارند و در صورت عدم درمان مناسب، مشکلات جدی‌تری ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی انواع آسیب‌های شانه، علل و روش‌های درمان آن‌ها پرداخته‌ایم تا راهنمایی جامع برای افرادی که با این مشکل روبرو هستند ارائه دهیم.
انواع آسیب های شانه چیست؟
آسیب‌های شانه به دلیل ساختار پیچیده و پرتحرک آن بسیار متنوع هستند و می‌توانند شامل مشکلات مختلفی از قبیل التهاب، پارگی، دررفتگی و موارد دیگر باشند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین انواع آسیب‌های شانه به طور مفصل توضیح داده شده است:
1. التهاب تاندون‌ها (تاندونیت شانه)
تاندونیت شانه یکی از شایع‌ترین آسیب‌ها در این ناحیه است و معمولاً در اثر فشارهای مکرر یا فعالیت‌های سنگین ایجاد می‌شود. این التهاب ممکن است در تاندون‌های مختلفی از جمله تاندون عضلات روتاتور کاف و بای‌سپس رخ دهد و می‌تواند باعث درد و کاهش دامنه حرکتی شانه شود.
2. پارگی روتاتور کاف
روتاتور کاف مجموعه‌ای از چهار عضله و تاندون است که به حفظ استحکام شانه کمک می‌کنند. پارگی در روتاتور کاف می‌تواند به دلیل آسیب ناگهانی یا استفاده مداوم و بیش از حد از شانه رخ دهد. این نوع پارگی می‌تواند به صورت جزئی یا کامل باشد و در صورت شدید بودن، ممکن است نیاز به جراحی روتاتورکاف شانه داشته باشد.
3. دررفتگی شانه
شانه به عنوان یکی از مفاصل پرتحرک بدن، به راحتی ممکن است دچار دررفتگی شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که استخوان بازو از جای خود در حفره شانه خارج می‌شود. دررفتگی شانه می‌تواند به دو شکل کامل یا جزئی باشد و به دلیل سقوط، آسیب ورزشی یا حتی حرکت نادرست رخ دهد. درمان دررفتگی مکرر شانه در زنان مناسب برای بهبود سریعتر بسیار ضروری است.
4. بورسیت شانه
بورسیت شانه به التهاب کیسه‌های کوچک مملو از مایعی گفته می‌شود که بین استخوان‌ها و تاندون‌ها قرار دارند و به کاهش اصطکاک کمک می‌کنند. این التهاب به دلیل حرکات مکرر، فعالیت سنگین یا حتی عفونت ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث درد و سفتی در ناحیه شانه گردد.
5. آسیب‌های عصب
برخی از آسیب‌های شانه ممکن است باعث فشردگی عصب‌ها شوند که می‌تواند به ایجاد درد، بی‌حسی و کاهش توانایی حرکت شانه منجر شود. آسیب عصب معمولاً در اثر کشش بیش از حد، ضربه شدید یا التهاب رخ می‌دهد و در صورت عدم درمان، ممکن است باعث آسیب دائمی به عصب‌ها شود.
6. آرتروز شانه
آرتروز شانه معمولاً به دلیل فرسایش مفصل در طول زمان رخ می‌دهد. در این حالت، غضروف‌های مفصل شانه به تدریج از بین می‌روند و باعث اصطکاک مستقیم استخوان‌ها می‌شوند. این مشکل معمولاً در افراد مسن یا افرادی که به طور مکرر از شانه خود استفاده می‌کنند، دیده می‌شود و می‌تواند باعث درد، سفتی و کاهش دامنه حرکتی شانه شود.
7. شکستگی شانه
شکستگی‌های شانه معمولاً در اثر ضربه‌های شدید مانند سقوط یا تصادف رخ می‌دهند. شکستگی می‌تواند در استخوان بازو، استخوان کتف یا ترقوه باشد و باعث درد شدید، تورم و تغییر شکل شانه شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی و تثبیت استخوان‌ها باشد.
8. فروزن شولدر (شانه منجمد)
شانه منجمد حالتی است که در آن دامنه حرکتی شانه به تدریج کاهش می‌یابد و شانه سفت و دردناک می‌شود. علت دقیق این مشکل مشخص نیست، اما احتمالاً به دلیل التهاب کپسول مفصل شانه ایجاد می‌شود. این وضعیت به طور معمول به آرامی پیشرفت کرده و می‌تواند تا چندین ماه یا حتی سال‌ها ادامه یابد.
هر یک از این آسیب‌ها می‌تواند به شدت بر فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و در صورت عدم درمان مناسب، مشکلات جدی‌تری به وجود آورد. درمان این آسیب‌ها می‌تواند شامل استراحت، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب، تزریق مفصلی شانه، تزریق کورتیکواستروئید و در موارد شدید، جراحی باشد.
علائم نشان دهنده آسیب های شانه
علائم آسیب‌های شانه بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت هستند، اما به طور کلی این علائم شامل درد مداوم یا حاد، کاهش دامنه حرکتی، و احساس ضعف در شانه می‌شوند. این علائم ممکن است به تدریج یا به صورت ناگهانی بروز کنند و فعالیت‌های روزمره مانند بلند کردن اجسام، لباس پوشیدن یا حتی خوابیدن را دشوار کنند. تورم، قرمزی و صداهای غیرطبیعی در هنگام حرکت شانه نیز از دیگر علائمی هستند که ممکن است نشان‌دهنده وجود آسیب در شانه باشند.
- درد مداوم یا ناگهانی
- کاهش دامنه حرکتی
- احساس ضعف و ناتوانی در بلند کردن اجسام
- تورم و قرمزی در ناحیه شانه
- صدای غیرطبیعی (ترق یا کلیک) در هنگام حرکت
چه عواملی منجر به آسیب های شانه می‌شوند؟
شانه به دلیل ساختار پیچیده و مفصل پرتحرکی که دارد، بسیار مستعد آسیب‌های مختلف است. این مفصل به وسیله عضلات، تاندون‌ها و لیگامان‌ها استحکام پیدا می‌کند و دامنه حرکتی گسترده‌ای دارد، که آن را در معرض فشارها و آسیب‌های مکرر قرار می‌دهد.
عواملی مانند حرکات تکراری، بلند کردن اجسام سنگین، و فعالیت‌های ورزشی که نیاز به قدرت و استقامت شانه دارند، باعث می‌شوند که بافت‌های نرم اطراف مفصل شانه به مرور زمان دچار فرسایش و التهاب شوند.
این وضعیت در مشاغل خاص، ورزشکاران و حتی افراد عادی که حرکات نامناسبی دارند، بیشتر مشاهده می‌شود. همچنین عواملی مانند ضعف عضلات، عدم استراحت کافی و یا انجام حرکات نادرست، احتمال بروز آسیب را افزایش می‌دهند.
چگونه می‌توان آسیب های شانه را به درستی تشخیص داد؟
تشخیص آسیب‌های شانه نیاز به ارزیابی دقیق پزشک و گاهی انجام آزمایش‌های تخصصی دارد. پزشک معمولاً از بیمار درباره نوع و شدت درد، موقعیت و زمان وقوع آسیب پرسش‌هایی می‌پرسد و سپس با بررسی حرکات شانه و انجام آزمایش‌های جسمانی، احتمال آسیب را ارزیابی می‌کند.
از جمله آزمایش‌های تصویربرداری متداول، می‌توان به عکس‌برداری اشعه ایکس، ام‌آرآی و سونوگرافی اشاره کرد که برای شناسایی پارگی تاندون‌ها، التهاب و تغییرات در ساختار شانه مفید هستند. همچنین آزمایشات فیزیکی خاص مانند تست‌هایی برای شناسایی پارگی روتاتور کاف یا دررفتگی می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند.
روش‌های درمانی موثر برای آسیب های شانه چیست ؟
درمان آسیب های شانه بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت است. برای آسیب‌های خفیف و متوسط، استراحت، استفاده از کمپرس سرد یا گرم، داروهای ضدالتهاب و فیزیوتراپی به عنوان اولین راه‌حل‌ها پیشنهاد می‌شوند. فیزیوتراپی و انجام تمرینات تقویتی می‌تواند به بازیابی دامنه حرکتی و استحکام شانه کمک کند.
اما در آسیب‌های شدید مانند پارگی کامل روتاتور کاف یا دررفتگی مزمن، ممکن است نیاز به جراحی باشد. جراحی می‌تواند شامل ترمیم تاندون‌ها، بازسازی غضروف‌ها یا جایگزینی اجزای آسیب‌دیده مفصل شانه باشد. نوع جراحی بسته به نوع آسیب و سن و شرایط جسمانی فرد متفاوت است.
چگونه می‌توان از آسیب های شانه پیشگیری کرد؟
پیشگیری از آسیب های شانه نیازمند توجه به وضعیت حرکتی بدن، انجام تمرینات تقویتی و استراحت کافی است. تمرینات ساده‌ای مانند حرکات کششی برای بازوها، تمرینات تقویتی برای عضلات روتاتور کاف، و تقویت عضلات اطراف شانه می‌توانند به بهبود استحکام و پایداری مفصل شانه کمک کنند.
انجام حرکات صحیح در فعالیت‌های روزانه و ورزش، استفاده از تجهیزات مناسب، و انجام حرکات گرم‌کننده قبل از شروع ورزش، از جمله مواردی هستند که می‌توانند از آسیب شانه جلوگیری کنند.
دوره بهبودی بعد از آسیب شانه چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان بهبودی پس از آسیب شانه به شدت و نوع آسیب بستگی دارد. در آسیب‌های خفیف مانند تاندونیت، ممکن است با استراحت و فیزیوتراپی ظرف چند هفته بهبودی حاصل شود، اما در آسیب‌های شدیدتر مانند پارگی روتاتور کاف یا دررفتگی، دوره بهبودی ممکن است چندین ماه طول بکشد و حتی نیاز به جراحی باشد.
در دوره بهبودی، استراحت کافی، پرهیز از فعالیت‌های سنگین، استفاده از وسایل کمکی مثل آتل یا اسپلینت و انجام تمرینات فیزیوتراپی تجویز شده توسط پزشک بسیار مهم است.
نتیجه‌گیری
آسیب های شانه می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند و به دلایل مختلفی از جمله فشارهای مکرر، حرکات نامناسب و یا فرسایش عضلات و مفاصل به وجود آیند. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان از پیشرفت آسیب جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسریع بخشید. علاوه بر این، با رعایت نکات پیشگیری و تقویت عضلات شانه می‌توان از بروز این آسیب‌ها جلوگیری کرد.
سلامت مفاصل و عضلات نقش مهمی در زندگی روزمره دارد، به‌ویژه در مورد آسیب‌های شانه که می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. اگر به دنبال بهترین دکتر آسیب های شانه در تهران هستید، می‌توانید لیست پزشکان متخصص در این زمینه را بررسی کنید. یکی از پزشکان مجرب در این حوزه، دکتر رضا توکلی است که با ارائه خدمات تخصصی در زمینه درمان مشکلات شانه و مفاصل، به بیماران کمک می‌کند.
